Kalkulacja kosztów – podstawowe rodzaje

Kalkulacja kosztów – podstawowe rodzaje

Kalkulacja kosztów to procedury obliczeniowe mające na celu ustalenie wielkości jednostkowych kosztów wytworzenia produktu lub usługi. W efekcie prowadzenia kalkulacji możemy również przedstawić strukturę kosztu jednostkowego w układzie kalkulacyjnym. Kalkulacja ułatwia także analizę poziomu kosztów i ich kontrolę. Umożliwia ponadto prawidłowe ustalenie poziomu cen zbytu na produkowane wyroby i usługi.

Kalkulacja kosztów – podstawowe rodzaje:

  1. Ze względu na moment przeprowadzania – wstępna i wynikowa
  2. Ze względu na stosowana metodę – podziałowa i doliczeniowa

Kalkulacja wstępna

Wstępna kalkulacja kosztów jest przeprowadzana przed rozpoczęciem procesów wytwarzania wyrobów objętych procedurą kalkulacyjną. Inaczej bywa nazywana planową, ofertową czy cenową. Dostarcza informacji niezbędnych do podjęcia decyzji o zakresie, rodzaju i strukturze planowanej produkcji. Informuje również o ewentualnych cenach zbytu i przewidywanej zyskowności produkcji.

Kalkulacja wynikowa

Wynikowa kalkulacja kosztów jest przeprowadzana po zakończeniu produkcji. Inaczej bywa określana końcową, rzeczywistą lub sprawozdawczą. Wyniki kalkulacji końcowej dostarczają rzeczywistych informacji o wielkości poniesionych kosztów całkowitych. Informuje również o ustalonych kosztach jednostkowych. Jest podstawą rozliczenia produkcji.

Kalkulacja podziałowa

Podziałowa kalkulacja kosztów polega na dzieleniu sumy kosztów całkowitych produkcji przez liczbę wyrobów. Może ona być: prosta, współczynnikowa i fazowa. Skupimy się na prostej kalkulacji. Znajduje ona zastosowanie w jednostkach gospodarczych produkujących masowo jednorodny wyrób. Proces technologiczny, prowadzący do wytworzenia produktu jest prosty i nieskomplikowany. Nie jest konieczny podział kosztów na bezpośrednie i pośrednie, bo wszystkie poniesione koszty dotyczą tylko jednego nośnika kosztów. Typowymi zakładami produkcyjnymi stosującymi ten rodzaj kalkulacji są np. kopalnie, elektrownie czy huty.

Kalkulacja doliczeniowa

Doliczeniowa kalkulacja kosztów jest stosowana w przedsiębiorstwach produkujących wyroby o dużej zmienności asortymentowej, jednostkowo lub małoseryjnie. Procesy przetwórcze są prowadzone w oparciu o różnorodne surowce, w trakcie odrębnych procesów technologicznych. Ten typ kalkulacji jest stosowany m. in.: przez zakłady przemysłu maszynowego czy samochodowego. Przedmiotem kalkulacji mogą być poszczególne produkty – np. jeśli produkujemy w miarę proste i nieskomplikowane wyroby. Mogą to być też wyodrębnione detale produktu gotowego – w przypadku produkcji skomplikowanych wyrobów składających się z wielu elementów.

Dodaj komentarz